قوانین مهم صادرات و واردات

صادرات و واردات کالا، یکی از مهم ­ترین فعالیت­ های یک کشور محسوب می­ شود، از این رو دانستن قوانین آن نیز اهمیت داد. به همین سبب، بسیاری از تاجران و بازرگانان در صددند با قوانین صادرات و واردات آشنا شوند.

دانستن قوانین صادرات و واردات به آن دلیل اهمیت دارد که باعث می ­شود بازرگانان بدون دردسر و به راحتی، تجارت خود را انجام دهند.

صادرات و واردات کالا هر یک قوانین خاص و ویژه­ ای دارند که به صورت جداگانه و در چهارچوبی معین تعیین شده ­اند. به طور کلی، آگاهی از قوانین صادرات و واردات به دلیل انجام فعالیت ­های تجاری بین ­المللی، ضرورت بالایی دارد.

قوانین مهم صادرات و واردات

به طورکلی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، قوانین صادرات و واردات کالا را تهیه و تنظیم می­ کند. این موارد که شامل قانون مقررات صادرات و واردات، آیین‌ نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، قانون امور گمرکی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز می­ شوند، از زمان تصویب تا به امروز در حال به­­ روز رسانی هستند.

برخی از مهم ­ترین قوانین صادرات و واردات کالا به شرح زیر است:

  • قانون مقررات صادرات و واردات، یکی از مهم ­ترین و اصلی ­ترین قوانین مربوط به صادرات کالا به شمار می­ رود. این قوانین در سال 1366 تصویب شده ­اند و دارای 48 ماده قانونی، 45 تبصره و 14 بند هستند.
  • آیین‌ نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات از دیگر مفاد این قوانین محسوب می ­شود که در سال 1373 به تصویب هیئت دولت رسید. در این آیین­نامه، مواردی جزیی ­تر و اجرایی ­تر از قوانین صادرات و واردات ذکر شده است.
  • «قانون گمرکی» از دیگر موارد مهم قوانین صادرات و واردات کالا به شمار می ­رود. این قوانین با 156 ماده قانون، در سال 1390 توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و در سال 1391 نیز آیین ­نامه ­ای توسط هیئت دولت بر آن نگاشته شد.

این قانون به تمامی امور گمرکی و ترخیص کالا در حوزه تجارت بین ­الملل مرتبط می ­شود.

  • از دیگر موارد مهم قوانین صادرات و واردات، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است. این قوانین شامل 10 فصل و 77 ماده قانونی می ­شوند که تمامی تخلفات مرتبط با امور تجاری قاچاق کالا و ارز در آن آمده است.

این قوانین در رابطه با تجارت کالا به سه دسته تقسیم می ­شوند:

کالا های مجاز

کالا های مجاز مشروط

کالا های ممنوعه

قوانین مهم صادرات و واردات

دلیل اهمیت قانون مقررات صادرات و واردات

بی­ تردید، قوانین صادرات و واردات کالا یکی از مهم ­ترین قوانین در زمینه تجارت بین ­المللی است که آشنایی با آن نیز امری ضروری به شمار می ­رود. وجود این قوانین در تسهیل روابط تجاری، صادرات و واردات به تاجران کمک بسیاری می­ کند. از این رو دانستن آن برای بازرگانان و تاجران ضرورت دارد.

تعریف کالای صادراتی و وارداتی در گمرک

کالای صادراتی به آن دسته از کالا هایی گفته می­ شوند که در کشور مبدا تولید و به کشور مورد نظر ارسال می­­ شوند. به فروشنده این کالا ها صادر کننده و به خریداران کالا ها، وارد کننده می­گویند.

در مقابل کالا های صادراتی، کالاهای وارداتی قرار دارند. گاهی ممکن است تهیه و تولید برخی از کالاها بنا به دلایلی مانند هزینه بالا در کشور ممکن نباشند. بنابراین این کشور ها نیاز خود را از طریق وارد کردن کالا از سایر کشورها برطرف می­ کنند.

تاجرانی که قصد وارد کردن کالا به کشور را دارند باید با اموری چون ترخیص کالا، نحوه تخصیص ارز، بانکداری بین­المللی، حمل و نقل بین­المللی و امور گمرکی آشنایی کامل داشته باشند.

درباره حمل هوایی چه نکاتی را باید بدانیم؟

مدارک مورد نیاز برای صادرات و واردات کالا

صادرات و واردات کالا نیز همانند بسیاری از موارد دیگر در حوزه تجارت بین ­الملل به مدارکی نیاز دارند. در ادامه به شرح مهم ­ترین مدارک مورد نیاز برای صادرات و واردات کالا خواهیم پرداخت.

مدارک مورد نیاز برای صادرات کالا:

  • وجود کارت بازرگانی معتبر به نام صادر کننده کالا
  • گواهی بهداشت و قرنطینه برای انواع کالا
  • پکینگ لیست Packing List
  • گواهی استاندارد در زمانی که کالا مشمول مقررات اجباری استاندارد کالا می­ شود.
  • گواهی انرژی اتمی به عنوان گواهی­ های مرسوم
  • مجوز صدور
  • دیتاشیت (اطلاعات فنی در رابطه با کالا)

برخی از مهم ­ترین مدارک واردات کالا عبارتند از:

  • برگه ترخیص کالا که شامل شماره بارنامه، وزن، شرح کالا، اطلاعات گیرنده، مشخصات وسیله حمل و نقل بار و فهرست بار ها
  • پروفورما یا فاکتور فروش INVOICE (پیش فاکتور)
  • پکینگ لیست
  • گواهی مبدا
  • گواهی بازرسی کالا
  • انواع مجوز های قانونی مورد نیاز
  • بارنامه به منظور سندی برای قرارداد حمل و نقل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت
  • گواهی واردات
  • مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا مانند بیمه نامه، ثبت سفارش بازرگانی و اسناد بانکی

بیشتر بخوانید: تفاوت بارنامه و راهنامه

قوانین مهم صادرات و واردات

عوارض و مالیات ترانزیت کالا

واژه ترانزیت به معنای انتقال و عبور یک کالا از کشوری به کشور دیگر است. مطابق ماده 1 و 2 تبصره هفت قوانین صادرات و واردات کالاT ترانزیت به معنای حمل و نقل یک کالا از کشوری به کشور دیگر بدون پرداخت مالیات و عوارض است. یعنی کالاهای مشمول قوانین ترانزیتی از پرداخت عوارض گمرکی، سود و مالیات معافند.

روش حل اختلاف بین صادر کننده و گمرک

چنان ­چه میان صادر کننده و گمرک اختلافی رخ دهد، مطابق تبصره 1 و 2 ماده 14 قوانین صادرات و واردات قابل حل است:

تبصره 1: «در صورتی که اختلاف بین صادرکننده و گمرک وجود داشته باشد، موضوع در کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق، وزارت خانه ذی ربط، گمرک ایران و مرکز توسعه صادرات مطرح و تصمیم نهایی اتخاذ می شود».

تبصره 2: « وزارت اقتصاد و دارایی موظف است حساب متمرکزی به نام سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان و گمرک ایران جهت تامین وجوه پرداختی موضوع این ماده افتتاح و در صورت ارائه پروانه صادراتی و یا فیش پرداختی سازمان مذبور با تایید موسسات فوق الذکر، نسبت به استرداد وجوه مذکور اقدام نماید».

درباره حمل زمینی لازم است که نکات مهمی را بدانید. به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

تعریف سود بازرگانی در قوانین گمرک

سود بازرگانی، یک نوع مالیات غیر مستقیم محسوب می­ شود که مطابق قوانین تجارت خارجی صادر می­ شود. لازم به ذکر است صاحبان کالاهای وارداتی باید این سود را به صورت ریالی به گمرک پرداخت کنند.

این سود که جهت حمایت از تولید داخلی است شامل موارد زیر می ­شود:

عوارض گمرکی

ما به ­التفاوت سازمان حمایت از تولید کننده و مصرف ­کننده

حق انحصار

حق ثبت سفارش

عوارض شهرداری و هلال احمر

عوارض هوایی، بندری، بهداری و آسفالت

قوانین گمرک کالا های تجاری و غیر تجاری

کالا های تجاری به مجموعه ­ای از کالا ها گفته می ­شود که مورد گمرک تایید جمهوری اسلامی ایران هستند و به رسمیت شناخته شده ­اند. این کالا ها مجوز صادرات و واردات را دریافت کرده ­اند و می­ توانند به راحتی برای فروش عرضه شوند.

در مقابل کالا هایی قرار دارند که از نظر قوانین گمرک جمهوری اسلامی ایران پذیرفته نشده ­اند و در دسته کالا های غیر تجاری قرار می ­گیرند. موارد زیر در دسته کالا های غیر تجاری قرار می­ گیرند:

  • هنگامی که که کالا جهت نمونه و برای بررسی بیشتر باشد.
  • در صورتی که صادر کننده مبتدی باشد، می­ تواند با مجوز سازمان صمت، به مدت 180 روز کالای غیر تجاری صادر کند.
  • دستگاه­ های اجرایی که مطابق قانون نسبت به صادرات و واردات کالا اقدام می کنند.
  • لوازم فرهنگی، آموزشی، پزشکی، نمونه­ های فاقد بهای ذاتی و نقشه­ های فنی، در دسته کالا های تجاری قرار نمی­ گیرند.
  • واحد های فاقد کارت بازرگانی که تجهیزات صنعتی خود را وارد می ­کنند.
قوانین مهم صادرات و واردات

24 ماده قانون مهم صادرات و واردات

مهم­ ترین قوانین صادرات وواردات:

ماده 1

مطابق ماده 1، قوانین صادرات و واردات کالا و خدمات برای تمامی افراد از جمله صادر کننده، وارد کننده و افرادی که شمول قانون بر آن­ ها مستلزم ذکر نام است، تعیین می ­شود. از این رو، هر گونه قانون مغایر با قوانین یاد شده، لغو خواهد شد.

ماده 2

بر اساس این ماده، کالاهای صادراتی و وارداتی به سه دسته تقسیم می ­شوند:

کالا های مجاز: کالا هایی که صادرات و واردات آن ­ها به مجوز نیازی ندارند، کالای مجاز نامیده می ­­شوند.

کالا های مشروط: کالا های مشروط به آن دسته از کالا هایی گفته می ­شوند که صادرات و واردات آن با مجوز امکان ­پذیر می ­شود.

کالاهای ممنوع: کالاهای ممنوع، کالاهایی هستند که بر اساس قوانین تنظیم شده، صادرات و واردات آن ­ها ممنوع است.

ماده 3

بر اساس قوانین، صادرات و واردات کالا به کارت بازرگانی نیاز دارد. این کارت توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادن صادر می­ شود، سپس مورد تایید وزارت بازرگانی قرار می­ گیرد.

ماده  4

بر اساس ماده 4 قوانین صادرات و واردات، وزارت بازرگانی موظف است تا تمامی تغییرات کلی در آیین­ نامه­ های اجرایی و تنظیم قوانین و مقررات سال آینده را پیش از پایان سال انجام دهد. هم­ چنین می ­تواند در صورت لزوم، تغییرات موردی را پس از کسب نظرات مقامات ذیربط، اتاق بازرگانی و تصویب هیئت وزیران به اطلاع عموم برساند.

ماده 5

تمامی وزارتخانه­های تولیدی موظفند نظرات و پیشنهادات خود را در رابطه با صادرات و واردات کالاهای مشابه تولید داخل، با توجه به نیازهای داخلی کشور، تا پانزدهم بهمن هر سال به وزارت بازرگانی اعلام کنند.

ماده 6

با توجه به قوانین صادرات و واردات، حمل و نقل تمامی کالا های وارداتی باید توسط وسایل حمل و نقل ایرانی صورت گیرد. در صورت نیاز به وسایل حمل و نقل خارجی اعم از هوایی، دریایی، زمینی و راه آهن، شورای عالی هماهنگی ترابری موظف است بر اساس آیین­نامه مصوب هیئت وزیران آن­ها را تامین کند.

ماده 7

بر اساس ماده 7 قوانین صادرات و واردات کالا و خدمات، دولت موظف است مکان­ های خاصی را برای نگه­ داری از وسایل تعمیر و تجهیز ناوگان ­های تجاری دریایی و هوا در نظر بگیرد.

ماده 8

وارد کنندگان باید برای ثبت سفارش و دریافت مجوز ورود کالاهای دولتی و غیر دولتی به وزارت بازرگانی مراجعه کنند.

ماده 9

بانک مرکزی و ادراه گمرک موظفند تا هر سه ماه یک بار، آمار ثبت سفارش گشایش شده و ترخیص کالا را به وزارت بازرگانی ومراجع ذیربط ارائه دهند.

ماده 10

دولت باید در آیین­ نامه اجرایی، نکات زیر را در رابطه با مبادلات ارزی مشخص کند:

  • شرایط صادرات و واردات کالا و تعهدات آن
  • مشخص کردن نقاط یا بخشی از نواحی مرزی که ساکنین آن ­ها مجاز به مبادلات ارزی هستند.
  • تعیین نوع و مقدار کالاهای قابل صدور و ورود به وسیله خانوارهای مرزنشین و شرکت­ های تعاونی آن­ ها، کارگران مجاز شاغل در خارج از کشور، پیله ­وران و مرزنشینان، ملوانان و ساکنان کشتی که به طور مداوم میان آب ­های جمهوری اسلامی و سایر کشورها در تردد هستند.
  • مشخص کردن شرایط اشخاص و گروه ­های یاد شده در موارد بالا

ماده 11

دولت اختیار دارد تا بر اساس صلاحدید خود در مناطق مرزی، بازارچه مرزی تشکیل دهد. البته تشکیل این بازارچه، منوط به در نظر گرفتن استعداد های محلی، توسعه روابط تجاری با کشور همسایه و ضرورت اشتغال در آن محل است.

ماده 12

واردات قبل از صادرات مواد و كالا هاي مورد مصرف در توليد، تكميل، آماده‌سازي و بسته ‌بندي كالاهاي صادراتي به صورت ورود موقت ‌با ارائه تعهد يا سفته معتبر به گمرك از پرداخت كليه وجوه متعلق به واردات، جز آن چه كه جنبه هزينه يا كارمزد دارد، معاف است.

ماده 13

بر اساس ماده 13 قوانین صادرات و واردات، تمامی کالاهای صادراتی کشور به جز نفت خام و فرآورده ­های پایین دستی آن از تمامی پیمان­ها و تعهدات مرزی معافند.

ماده 14

ما به ­التفاوت وجوه دریافتی توسط سازمان حمایت از مصرف ­کننده و تولید کننده و وجوه دریافتی توسط گمرک بر اساس دستورالعمل­ های مربوطه به صادر کننده استرداد داده می ­شود. لازم به ذکر است که وجوه هزینه و کارمزد شامل این موارد نمی ­شوند.

ماده 15

وزارتخانه های بازرگانی و امور اقتصادی و دارایی موظف هستند ضمن عنایت به حمایت از تولیدات داخلی به منظور ساده کردن محاسبات مربوط به مبالغ دریافتی از کالاهای وارداتی از قبیل سود بازرگانی، عوارض گمرکی، ما به ‌التفاوت سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان، حق ثبت سفارش، حق انحصار، عوارض شهرداری، عوارض شهرداری محل (تعاون)، عوارض هلال احمر، عوارض آسفالت، عوارض هوایی، عوارض بندری، عوارض بهداری و غیره به استثنای مبالغی که به عنوان حقوق گمرکی، هزینه یا کارمزد دریافت می شود در مورد هر کدام از ردیف های تعرفه گمرکی با مأخذ مناسب در مجموع تحت عنوان سود بازرگانی تعیین و جهت وصول به گمرک جمهوری اسلامی ایران ابلاغ نمایند .

ماده 16

بر اساس این ماده از قوانین صادرات و واردات، چگونگی بررسی قیمت کالاهای وارداتی برای ثبت سفارش در آیین ­نامه اجرایی مصوب در هیات وزیران، تعیین می ­شود.

ماده 17

مسافرانی که وارد کشور می ­شوند، می ­توانند به جز وسایل شخصی، کالاهایی را بدون پرداخت حق گمرکی و سود بازرگانی وارد کنند. در صورتی که این کالاها تجاری نباشند، ترخیص آن­ ها با مشکلی مواجه نخواهد شد.

ماده 18

مقامات استانی و محلی نمی­ توانند هیچ­گونه عوارضی از کالاهای صادراتی دریافت کنند و در صورت تخلف، مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.

ماده 19

دولت می ­تواند بنابر پیشنهاد وزارت بازرگانی و تصویب هیئت وزیران، وجوهی را بابت تشویق صادر کننده در قالب بودجه سنواتی وکمک تسهیلات به وی ارائه دهد.

ماده 20

بر اساس قوانین صادرات و واردات، دولت باید از سال 1373 از تمامی وارد کنندگان بخش­ های غیر دولتی که کالاهای تجاری وارد می­ کردند، مبلغی معادل یک درصد از مجموع وجوه دریافتی بابت هزینه­ های گمرک و سود بازرگانی را به همراه هزینه ­های گمرک و سود بازرگانی دریافت کند. این مبلغ، همان عوارض ویژه است که به حساب عمومی کشور واریز می­ شود.

ماده 21

هیات وزیران موظف است جهت حمایت از تولید کنندگان داخلی، تنظیم سیاست ­های بازگانی کشور و حمایت از مصرف­ کننده، ظرف مدت دو ماه، لایحه حقوق گمرکی کالا های وارداتی و اصلاح قانون 37 گمرکی را برای تصویب به مجلس ارائه دهد.

ماده 22

وزارت بازرگانی، جهت حفظ و صیانت از فرش ایرانی، به فرش ­های 30 رج به بالای صادراتی، مجوز صادر شدن نمی ­دهد. این ماده قانون در تاریخ 01/01/1374 تصویب شد.

ماده 23

وزارت بازرگانی باید به مدت دو ماه بعد از تاریخ ابلاغ این قانون به تهیه آیین­ نامه اجرایی، جهت تصویب هیات وزیران اقدام کند.

ماده 24

وزارت بازرگانی مسئول حسن اجرای این قانون و آئین نامه­ های اجرایی آن است.

سوالات متداول

کالای تجاری به کالاهایی گفته می­ شود که به تایید گمرک جمهوری اسلامی ایران رسیده است و رسمیت دارد. در مقابل کالاهای غیر تجاری، مورد تایید گمرک ایران نیستند و مشمول قوانین کالاهای تجاری نمی ­شوند.  

بر اساس قوانین صادرات و واردات، تمامی کالاهای مشمول قوانین ترانزیت کالا، از پرداخت عوارض و مالیات ترانزیتی معافند.

5/5 - (1 امتیاز)

خدمات

دسته‌ها

آخرین مقالات

آخرین دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *