تعرفه گمرکی چیست؟

انواع تعرفه گمرکی را می‌توان بر اساس هدف، مقام وضع کننده، شکل، ماهیت و شیوه دریافت تقسیم‌بندی کرد. در ادامه به بررسی هر کدام از اقسام تعرفه گمرکی با بیان زیر شاخه‌ها می‌پردازیم:

• انواع تعرفه گمرکی بر اساس هدف

بر اساس هدف، انواع تعرفه گمرکی را می‌توان به سه نوع مالی، حمایتی و ارشادی تقسیم‌بندی کرد. تعرفه مالی همان‌طور که از نامش برمی‌آید، برای تامین منابع مالی دولت است. تعرفه حمایتی برای ایجاد رقابت سازنده در بازار داخلی لحاظ می‌شود، نظیر در نظر گرفتن عوارض بالا برای واردات کالاهای مشابه با هدف حمایت از تولید داخل یا در نظر گرفتن تخفیف و تشویق برای واردات کالاهایی که کشور با فقدان و کمبود آن‌ها مواجه است. تعرفه ارشادی برای تغییر بازار مصرف انجام می‌شود، تا مصرف را از محصولی به سوی محصولی دیگر هدایت کند.

• انواع تعرفه‌های گمرکی از نظر مقام وضع کننده

تعرفه‌های گمرکی بر اساس مقام وضع کننده را می‌توان به دو دسته کلی ملی و بین المللی تقسیم کرد. تعرفه ملی با توجه به اوضاع بازار و سیاست‌های اقتصادی و امنیتی لحاظ می‌شود، در حالی که تعرفه بین‌المللی بین کشورهایی که قوانین تجارت جهانی را پذیرفته‌اند، یکسان است.

• انواع تعرفه گمرکی بر اساس شیوه دریافت

تعرفه‌های گمرکی را بر اساس شیوه دریافت به سه دسته تعرفه ارزشی، ثابت و مرکب تقسیم‌بندی می‌کنند. تعرفه ارزشی همان‌طور که از نامش پیداست بر اساس ارزش هر کالا دریافت می‌شود. تعرفه ثابت درصدی از ارزش کالاست و تعرفه مرکب ترکیبی از هر دو تعرفه است.

• انواع تعرفه‌های گمرک از نظر ماهیت

از نظر ماهیت تعرفه گمرکی را می‌توان در دو گروه عمومی و ترجیحی تقسیم‌بندی کرد. تعرفه عمومی شامل همه کالاهاست و مبدا کالای ورودی نقشی در تعرفه نخواهد داشت. اما در تعرفه ترجیحی کالاها از برخی مبادی شامل امتیازات و تخفیفاتی خاص خواهند شد.

• انواع تعرفه‌های گمرک از نظر شکل

از نظر شکل، تعرفه گمرکی در دو دسته واحد و مرکب طبقه بندی می‌شود. در تعرفه واحد، عوارضی برای کلیه کالاهای وارداتی تعیین می‌شود، در حالی که در تعرفه مرکب هر کالا در طبقه خاصی قرار می‌گیرد که هر طبقه عوارضی جداگانه دارد.