اینکوترمز FCA یکی از پرتکرارترین و رایجترین اصطلاحاتی است که در حوزه حمل و نقل به کار برده می شود. اگر به تازگی وارد دنیای تجارت بین الملل شدهاید بیتردید باید با این اصطلاحات مهم آشنا باشید؛ زیرا تمامی کارهای مرتبط با خرید، ارسال و حمل و نقل کالا با این اصطلاحات گره خورده است.
اینکوترمز FCA یکی از قوانین تجارت بین الملل است که مطابق آن تمامی مسئولیت ها پس از تحویل بار به حامل مورد نظر خریدار، از فروشنده سلب و به خریدار واگذار می شود. این قانون که توسط اتاق فعالیت بازرگانی منتشر شد، در صورت نیاز به تغییرات، ویرایش و هر ده سال یک بار نیز به روزرسانی می شود.
اینکوترمز FCA شامل قوانین و مقرراتی می شود که طرفین معامله یعنی خریدار و فروشنده موظف به رعایت آن هستند. این قوانین که تحت عنوان وظایف خریدار و وظایف فروشنده یاد می شوند به شرح جزئی موارد آن می پردازند.
در این مقاله قصد داریم به شرح کامل اینکوترمز FCA به عنوان یکی از مهم ترین اصطلاحات حوزه حمل و نقل بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، تا انتها با ما همراه باشید.
نکات مهم درباره اینکوترمزFCA
- هنگامی که فروشنده کالا، محموله را به حمل کننده خریدار تحویل می دهد، تمامی مسئولیت های آن به خریدار انتقال مییابد.
- طبق قوانین اینکوترمز FCA، فروشنده موظف است تا کالا را به مقصد تعیین شده توسط خریدار تحویل دهد. پس از انجام این کار دیگر مسئولیتی نسبت به محموله نخواهد داشت.
- در اینکوترمز FCA فروشنده، تنها مسئول حمل کالا و رساندن آن به مقصد است و موظف به تخلیه بار نیست. تخلیه بار از جمله مواردی است که باید توسط خریدار انجام شود.
- قانون FCA در سال 2010 میلادی توسط اتاق بازرگانی بین المللی به سایر قوانین اینکوترمز افزوده شد.
- فروشنده، تمامی هزینه های مربوط به حمل و نقل را به هزینه محصولات خود اضافه میکند. در این شرایط، خریدار باید تا زمان رسیدن بار به مقصد و تحویل آن، ریسک ضرر آن را بپذیرد.
نحوه عملکرد اینکوترمز FCA
اگر در قالب فروشنده و خریدار در تجارت بین المللی فعال هستید، می توانید از انواع مختلف حمل و نقل با در نظر گرفتن قوانین اینکوترمز FCA استفاده کنید. این روش، بدون در نظر گرفتن تعداد و انواع روشهای ارسالی به توصیف جزئیات مرتبط با امور یاد شده در قرارداد حمل و نقل می پردازد.
لازم به ذکر است که وجود نقطه FCA در کشور فروشنده، سبب می شود تا وظیفه حمل و نقل کالا و تحویل به حامل خریدار بر عهده فروشنده باشد. پس از آن، مسئولیتها به خریدار انتقال داده می شود. بنابراین حامل خریدار می تواند تصمیم بگیرد که با کدام یک از شیوه های ارسال (هوایی، زمینی و دریایی) بار را در مقصد نهایی به دست خریدار برساند.
از این رو می توان گفت، فروشنده تا زمانی مسئولیت محموله ها را برعهده دارد که آن را به حامل خریدار تحویل نداده باشد. پس از تحویل، فروشنده هیچ گونه مسئولیتی در قبال بار و تخیله آن نخواهد داشت.
پس از آن که محموله به مقصد و به دست خریدار رسید، این کالاها در ترازنامه ای به عنوان دارایی خریدار معرفی می شوند. برای انجام هر یک از این امور، میتوانید از متخصصان ما در لیان ویسمن مشورت بگیرید و امور خود را در زمینه اینکوترمز FCA و حمل و نقل به درستی پیش ببرید.
بیشتر بخوانید: بوکینگ کانتینر چیست؟
توضیحاتی درباره قوانین اینکوترمز
فروشندگان و خریداران فعال در زمینه تجارت بین الملل برای سهولت در امر حمل و نقل بارها و کالاها، از قوانین اینکوترمز FCA استفاده می کنند. این قوانین شامل شرایط فروش و جزییاتی چون پرداخت هزینه ها، زمان و مکان تحویل کالا، نقطه انتقال ریسک از فروشنده به خریدار و پرداخت هزینه های حمل و نقل هستند.
قوانین اینکوترمز شامل یک سری ماده و قانونی می شوند که توسط اتاق بازرگانی بین المللی رواج داده شدند. FCA نیز نمونهای از قوانین اینکوترمز است که با رعایت استانداردهایی در سال 2010 منتشر شد. ماده و قوانین اینکوترمز FCA در صورت نیاز، ویرایش و هر ده سال یک بار به روزرسانی خواهند شد.
یک مثال یا نمونه FCA
همان گونه که شرح داده شد، در قرارداد اینکوترمز FCA، فروشنده باید محموله باری را به محلی که خریدار تعیین کرده است تحویل دهد. بنابراین تا زمانی که بارها به حامل خریدار تحویل داده نشده اند تمامی مسئولیت ها با فروشنده است. اما هنگامی که فروشنده بارها را به حامل مورد نظر خریدار تحویل داد، تمامی مسئولیت های بار تا زمان رسیدن به مقصد نهایی برعهده خریدار است. برای درک بهتر این مسئله به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید فروشنده A میخواهد محمولهای را طبق قوانین اینکوترمز FCA برای خریدار B ارسال کند. خریدار B از فروشندهA می خواهد تا محموله را به حامل مورد نظر وی تحویل دهد. پس از موافقت فروشنده A، وی مسئول است تا بارها را به حامل خریدار B تحویل دهد. پس از تحویل بار به حامل خریدار B دیگر تمامی مسئولیتها از فروشنده A سلب می شود و تا رسیدن به مقصد به خریدار B انتقال داده می شود.
فرق بین FCA و FOB
FCA به عنوان یکی از مهم ترین و پرتکرارترین اصطلاحات اینکوترمز و حوزه تجارت بین الملل به شمار می رود. این اصطلاح نخستین بار توسط اتاق بازرگانی بین المللی یا ICC به کار برده شد.
در مقابل FCA اصطلاح دیگری به نام FOB وجود دارد که کوتاه شده عبارت Free on Board است و معنای متفاوتی از FCA دارد.
در FCA فروشنده موظف است تا محموله و بارها را با اولین وسیله حمل و نقل کالا مانند کامیون، هواپیما یا قطار تحویل دهد. در صورتی که در FOB فروشنده باید کالاها را روی عرشه کشتی تحویل دهد. بدین صورت، فروشنده پس از تحویل بار هیچگونه مسئولیتی در قبال بار ندارد و تمامی مسئولیت ها را به خریدار انتقال می دهد.
در FCA فروشنده باید محموله را در محل توافق شده به خریدار تحویل دهد. در این شرایط، تمامی ریسک های حمل و نقل از جمله آسیبدیدگی بار و از بین رفتن آن بر عهده خریدار است. این امر، درست نقطه مقابل FOB است که فروشنده طبق این قانون، باید بارگیری و پرداخت هزینه های مربوط به بار را به طور کامل انجام دهد. در صورتی که این کار، کامل انجام نشود، فروشنده نمیتواند مسئولیت ها را از خود سلب و به خریدار واگذار کند.
مهم ترین نکتهای که FCA و FOB را از یکدیگر متفاوت میسازد، نقطه انتقال ریسک و هزینه از سوی فروشنده به خریدار است. همچنین در FCA هزینه انتقال، روی خشکی و در FOB هزینه انتقال، روی کشتی است.
بیشتر بخوانید: نکته های مهمی درباره ترخیص کالا
وظایف خریدار در ترم FCA
اینکوترمز FCA شامل وظایفی می شود که بخشی از آن برعهده خریدار و بخشی دیگر برعهده فروشنده است. از زمانی که یک محموله بارگیری می شود، وظایفی بر عهده خریدار آن است که پیش از آن برعهده فروشنده بوده است.
بدین صورت که پس از رسیدن بار به مقصد و تحویل آن، تمامی وظایف به خریدار انتقال داده می شود. اما این وظایف شامل چه مواردی می شوند؟
برخی از مهم ترین وظایف خریدار به شرح زیر است:
- پرداخت هزینه های خرید یک کالا مطابق با قرارداد
- پرداخت تمامی هزینه های مرتبط با فروش کالا به جز هزینه هایی که برعهده فروشنده است.
- پرداخت هزینه های بیمه حمل و نقل
- نوشتن قرارداد حمل و نقل و پذیرش هزینه های ذکر شده در آن
- مدیریت پرداخت هزینه ها و شیوه حمل و نقل
- ارائه اطلاعات متصدی حمل
- تسریع امور در جهت انجام تشریفات صادرات در بخش های کاربردپذیر
- اعلام زمان تحویل بار، چگونگی حمل و نقل کالا و نحوه دریافت آن
- پذیرش خسارتهای ناشی از حمل و نقل بار مانند آسیبدیدگی یا از بین رفتن بار پس از تحویل در مقصد
وظایف فروشنده در ترم FCA
در اینکوترمز FCA علاوه بر وظایف خریدار، بخشی از وظایف نیز بر عهده فروشنده کالا است. بدین صورت که فروشنده باید نسبت به دریافت مجوزها، پروانهها، گواهی امنیتی و سایر امور تا زمان تحویل به خریدار مقید باشد.
برخی از مهم ترین وظایف فروشنده در اینکوترمز FCA عبارتند از:
- تهیه صورتحساب کالا مطابق مفاد توافق نامه و قرارداد
- تحویل بار به متصدی یا نماینده رسمی خریدار در تاریخ و ساعت مقرر شده
- رعایت ایمنی بارها هنگام حمل و نقل کالا تا زمان تحویل آن به خریدار
- پرداخت هزینه های بازرسی، کنترل و بررسی کیفیت کالا و شمارش آن
- ارسال گواهی هایی مبنی بر تحویل کالا به شرکت حمل و نقل در صورت عدم حضور نماینده خریدار
- ارائه کلیه اسناد و مدارک شفاف در رابطه با هزینه های بیمه حمل و نقل به خریدار
- ارائه مدارکی دال بر واریزیها و سایر هزینه ها به خریدار
- همکاری با خریدار در راستای دریافت اسناد صادرات و رسیدگی به امور مرتبط با آن
حمل و نقل از نوع FCA
FCA یا همان Free Carrier به معنای تحویل کالا توسط فروشنده به حامل است. در حمل و نقل FCA فروشنده وظیفه دارد ابتدا کالاها را از گمرک ترخیص کند، سپس آن را به حمل کننده منتخب خریدار تحویل دهد. انتخاب نوع حمل و نقل در این بخش، برعهده فروشنده و خریدار است و در انتخاب هیچ یک از روشها محدودیتی وجود ندارد.
اگر خریدار نقطه معینی را برای تحویل کالا انتخاب کرده باشد، محموله در همان محل به وی تحویل داده می شود. اما چنانچه خریدار، نقطه تحویل را تعیین نکند، فروشنده می تواند به انتخاب خود، محلی را برای تحویل کالا مشخص کند.
بیشتر بخوانید: اسناد مهم حمل و نقل بین المللی
شرایط بارنامه در نوع FCA
استفاده از روش اینکوترمز FCA برای هر یک از شیوه های حمل و نقل استفاده می شود. اما باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که اگر محموله از محلی بدون بندر و کشتی و از طریق حملکننده جادهای (به انتخاب خریدار) انتقال داده شود، نمیتوان انتظار درج عبارت On-Board روی بارنامه توسط متصدی حمل را داشت.
اما در سال 2020 قانونی در اینکوترمز FCA پدید آمد که به موجب آن، طبق توافق دو طرف، خریدار موظف است دستورالعمل صدور بارنامه On-Board را به فروشنده کالا و متصدی حمل ارائه دهد. البته طبق این قرارداد، متصدی حمل بار میتواند این دستورالعمل را نپذیرد.
این قوانین هنگامی پدید آمد که فروشنده، فروش خود را طبق ترم FCA انجام داده و نیاز به صدور بارنامه On-Board داشته باشد.
سوالات متداول
FCA اصطلاحی رایج و پرتکرار در تجارت بین الملل به شمار میرود که طبق قوانین آن، مسئولیت ارسال و حمل اجناس فروخته شده به مقصد، بر عهده فروشنده است. این قوانین در سال 2010 میلادی توسط اتاق بازرگانی بینالمللی یا ICC منتشر شد.
انتقال مسئولیت محموله از فروشنده به خریدار پس از تحویل بار به حامل، تحویل بار به مقصد تعیین شده توسط فروشنده، تخلیه بار توسط خریدار، افزودن هزینههای مرتبط با حمل و نقل به کالاها و پذیرش ریسک از سوی خریدار، از مهمترین نکات ذکر شده در اینکوترمز FCA است.
FOB نیز همانند FCA از اصطلاحات رایج در دنیای تجارت بین الملل است که تفاوتی اساسی با یکدیگر دارند. در روش FOB که در حمل و نقل دریایی به کار گرفته می شود، فروشنده، خود مسئول تحویل کالا است در صورتی که در FCA پس از رسیدن محموله به نقطه مورد نظر، خریدار برای تحویل باید در محل حضور داشته باشد.
پرداخت هزینه های قرارداد، پرداخت حق بیمه، ارائه اطلاعات متصدی حمل، پذیرش خسارتهای ناشی از حمل و نقل بار در زمان رسیدن به مقصد، مدیریت پرداخت هزینه ها و انتخاب شیوه حمل و نقل از مهمترین وظایف خریدار در اینکوترمز FCA است.
تحویل بار به نماینده رسمی خریدار در ساعت و زمان مقرر، رعایت ایمنی بارها هنگام حمل و نقل کالا جهت تحویل به خریدار، پرداخت هزینه های بازرسی و کنترل کیفیت، ارائه مدارک مورد نظر جهت پرداخت هزینهها و همکاری با خریدار در راستای دریافت اسناد صادرات از مهمترین وظایف فروشنده در اینکوترمز FCA به شمار می روند.
2 پاسخ
خیلی ممنون مقاله کامل و جامعی بود سپاس فراوان برای اطلاع رسانی کامل در این زمینه ها و اصطلاحات دیگه
سلام دوست عزیز ممنون از شما و همراهی تون