اینکوترمز (INCOTERM) مخفف International Commercial Terms به معنی اصطلاحات بازرگانی بین‌المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی تدوین شده و وظایف و تعهدات طرفین معامله در یک تجارت بین‌المللی را مشخص می کند.
استفاده از اینکوترمز در قرارداد های بین‌المللی، از بروز سوء تفاهم و اختلاف بین طرفین معامله جلوگیری می کند. پاسخ به سوالاتی از قبیل مبدا و مقصد کالا، شناخت مسئول تشریفات گمرگی، محل انتقال ریسک کالا از فروشنده به خریدار و این که چه فردی و تا چه محلی عهده دار هزینه حمل و نقل است و مانند آن نیز توسط اینکوترمز صورت میگیرد.
با ما در مطالعه این نوشتار همراه شوید تا با هم به بررسی این پرسش بپردازیم که اینکوترمز چیست؟ و دلیل استفاده از قوانین آن در سطح بین المللی چیست؟
اینکوترمز چیست؟
اینکوترمز مجموعه ای از اصطلاحات بازرگانی بین‌المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی تدوین شده و وظایف و تعهدات طرفین معامله در یک تجارت بین‌المللی را به طور واضح و مشخص تعیین می کند.
اینکوترمز به طور خلاصه، به سوالات زیر پاسخ می‌دهد:
- چه کسی کالا را تحویل می‌دهد؟
- هزینه حمل و نقل تا کجا بر عهده چه کسی است؟
- در چه نقطه ای ریسک کالا از فروشنده به خریدار منتقل می شود؟
- چه کسی مسئول تشریفات گمرکی است؟
- چه نوع بیمه‌ای لازم است؟
استفاده از اینکوترمز در قراردادهای بین‌المللی، از بروز سوءتفاهم و اختلاف بین طرفین معامله جلوگیری کرده و به شفافیت و وضوح در معاملات بین‌المللی کمک می کند.
اینکوترمز یک اصطلاح جهانی بوده و به یک کشور یا منطقه خاص محدود نمی شود. این اصطلاح بین المللی معاملات بین واردکننده و صادرکننده را تعریف می کند. به این ترتیب مواردی نظیر مسئولیت ها و وظایف، هزینه ها، خطرات و ریسک های احتمالی موجود و نیز مدیریت تدارکات و حمل و نقل شامل کلیه مراحل از پذیرش و دریافت محموله تا تحویل آن برای طرفین معامله به خوبی تفهیم می شود.
بیشتر بخوانید: اینکوترمز CFR
انتشار قوانین اینکوترمز توسط چه شخصی است؟
اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) مسئول انتشار قوانین اینکوترمز است. این اتاق بازرگانی که در کشور فرانسه و در شهر پاریس مستقر است، یک سازمان غیر دولتی به شمار می رود که به تسهیل تجارت بین‌المللی و سرمایه‌گذاری اختصاص دارد.
ICC هر چند سال یک بار قوانین اینکوترمز را به‌روزرسانی می کند تا با آخرین تحولات و نیاز های تجارت بین‌المللی مطابقت داشته باشد. آخرین نسخه این قوانین، اینکوترمز 2020 است که در همان سال نیز منتشر شده است.
آشنایی با قوانین اینکوترمز 2020
اینکوترمز 2020 مجموعه ای از قواعد و اصطلاحات استاندارد بین المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) تدوین شده و وظایف و تعهدات طرفین معامله در یک تجارت بین المللی را به طور واضح و مشخص تعیین می کند.
اهداف اصلی اینکوترمز عبارتند از:
- جلوگیری از بروز سوء تفاهم و اختلاف بین طرفین معامله
- شفاف سازی و وضوح در معاملات بین المللی
تسهیل تجارت بین المللی
دلیل استفاده از قوانین Incoterms در تجارت بین المللی
استفاده از قوانین Incoterms در تجارت بین المللی به دلایل متعددی از جمله موارد زیر ضروری است:
- شفافیت و وضوح:
قوانین اینکوترمز با تعریف دقیق وظایف و تعهدات هر یک از طرفین معامله به شفافیت و وضوح در معاملات بین‌المللی کمک می کند که به نوبه خود، از بروز سوءتفاهم و اختلافات بین طرفین معامله جلوگیری می کند.
- استاندارد سازی:
Incoterms مجموعه ای از اصطلاحات و قواعد استاندارد بین المللی را ارائه می دهد که توسط طرفین درگیر در تجارت بین المللی در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده است. این امر به تسهیل ارتباط و همکاری بین خریداران و فروشندگان در کشورهای مختلف کمک می کند.
- کاهش ریسک:
اینکوترمز با مشخص کردن دقیق نقطه ای که در آن ریسک کالا از فروشنده به خریدار منتقل می شود، ریسک معاملات بین المللی را کاهش داده و به ویژه برای معاملاتی مهم است که در آن کالاها از طریق مرزهای بین المللی حمل می شوند.
- سهولت در انجام معاملات:
این اصطلاخات با ارائه یک چارچوب استاندارد برای معاملات بین المللی، به ساده سازی فرآیند انجام معاملات کمک می کنند که منجر به صرفه جویی در زمان و هزینه برای کسب و کارها می شود.
- آسان سازی حل و فصل اختلافات:
در صورت بروز اختلاف در معامله بین المللی، قوانین اینکوترمز به عنوان مبنایی برای حل و فصل اختلاف عمل کرده و به طرفین معامله در دستیابی به یک راه حل سریع و عادلانه کمک می کند.
- به‌روزرسانی با نیازهای تجارت:
قوانین Incoterms به طور مرتب توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) به‌روزرسانی می‌شوند تا با نیازهای در حال تحول تجارت بین المللی مطابقت داشته باشند.
بیشتر بخوانید: اینکوترمز CIF چیست؟
مسئولیت های اصلی موجود در قوانین اینکوترمز
- تحویل کالا:
فروشنده: وظیفه دارد کالا را طبق شرایط توافق شده در قرارداد تحویل دهد. این امر می تواند شامل بسته بندی، علامت گذاری و بارگیری کالا باشد.
خریدار: وظیفه دارد کالا را طبق شرایط توافق شده در قرارداد تحویل بگیرد. این امر می تواند شامل تخلیه، حمل و نقل داخلی و پرداخت هزینه های مربوطه باشد.
- حمل و نقل:
فروشنده: وظیفه دارد کالا را طبق شرایط توافق شده در قرارداد حمل و نقل کند. این امر می تواند شامل انتخاب شرکت حمل و نقل، رزرو حمل و نقل و پرداخت هزینه های حمل و نقل باشد.
خریدار: وظیفه دارد هزینه های حمل و نقل را طبق شرایط توافق شده در قرارداد پرداخت کند.
- بیمه:
فروشنده: وظیفه دارد کالا را طبق شرایط توافق شده در قرارداد بیمه کند که شامل انتخاب شرکت بیمه، تهیه پوشش بیمه و پرداخت حق بیمه است.
خریدار: وظیفه دارد هزینه های بیمه را طبق شرایط توافق شده در قرارداد پرداخت کند.
- تشریفات گمرکی:
فروشنده: وظیفه دارد تشریفات صادراتی را طبق قوانین و مقررات کشور مبدا انجام دهد.
خریدار: وظیفه دارد تشریفات وارداتی را طبق قوانین و مقررات کشور مقصد انجام دهد.
- ریسک:
فروشنده: تا زمانی که کالا طبق شرایط توافق شده در قرارداد تحویل داده نشود، ریسک کالا بر عهده فروشنده است.
خریدار: از زمانی که کالا طبق شرایط توافق شده در قرارداد تحویل داده شود، ریسک کالا بر عهده خریدار است.
نقطه تحویل (Point of delivery)
نقطه تحویل در اینکوترمز، مکانی است که در آن کالا از نظر فیزیکی از مسئولیت فروشنده به مسئولیت خریدار منتقل می شود. این نقطه که می تواند هر مکانی باشد، از جمله محل کارخانه (EXW)، ترمينال حمل و نقل (FCA)، کشتی (FAS)، مقصد (DAP)، ترمينال مقصد (DAT) و…، در هر اصطلاح Incoterms به طور دقیق تعریف شده است. آشنایی با این نقاط برای طرفین معامله بین المللی ضروری است تا بتوانند مسئولیت ها و هزینه های مربوط به حمل و نقل کالا را به طور شفاف مشخص کنند.
هزینه‌های حمل و نقل (Transportation costs)
هزینه های حمل و نقل در تجارت بین‌المللی به عوامل متعددی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- روش حمل و نقل: حمل و نقل دریایی به طور کلی ارزان تر از حمل و نقل هوایی است.
- مسافت: هر چه مسافت بیشتر باشد، هزینه حمل و نقل نیز بیشتر خواهد بود.
- نوع کالا: برخی از کالا ها مانند اقلام خطرناک یا فاسد شدنی به حمل و نقل ویژه و گران قیمت نیاز دارند.
- حجم و وزن کالا: هر چه حجم و وزن کالا بیشتر باشد، هزینه حمل و نقل نیز بیشتر خواهد بود.
- شرایط حمل و نقل: حمل و نقل در شرایط خاص مانند دمای کنترل شده یا رطوبت کنترل شده اغلب هزینه بیشتری دارد.
- شرکت حمل و نقل: نرخ شرکت های مختلف حمل و نقل در مواردی متفاوت است.
هزینه های حمل و نقل شامل موارد زیر است:
- هزینه حمل: این شامل هزینه حمل کالا از نقطه مبدا به نقطه مقصد است.
- هزینه های جانبی: این شامل هزینه هایی مانند بارگیری، تخلیه، انبارداری و بیمه است.
- تعرفه ها و مالیات ها: این شامل تعرفه ها و مالیات هایی است که توسط دولت بر واردات و صادرات کالا اعمال می شود.
بیشتر بخوانید: اینکوترمز FCA
تشریفات ورود و صدور (Export and import formalities)
تشریفات ورود و صدور به فرآیندی اطلاق می شود که کالاها برای ورود به یک کشور یا خروج از آن باید طی کنند. این فرآیند شامل انجام اقداماتی مانند:
ارائه اسناد لازم: شامل فاکتور، گواهی مبدا، لیست بسته بندی و مجوزهای لازم
پرداخت تعرفه ها و مالیات ها: تعرفه ها و مالیات هایی توسط دولت ها بر واردات و صادرات کالا اعمال می شود.
بازرسی کالا: کالاها ممکن است توسط مقامات گمرکی برای بررسی مطابقت با قوانین و مقررات کشور مقصد یا مبدا بازرسی شوند.
انجام سایر تشریفات: شامل قرنطینه، صدور گواهینامه های خاص و اخذ مجوزهای لازم
تشریفات ورود و صدور گرچه تا حدی پیچیده و زمان بر است، اما آشنایی با این تشریفات برای کسب و کارها در تجارت بین المللی ضروری است.
هزینه بیمه (Insurance cost)
هزینه بیمه شامل حق بیمه، فرانشیز و اضافه حق بیمه است و در تجارت بین المللی به عوامل متعددی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- ارزش کالا: هر چه ارزش کالا بیشتر باشد، حق بیمه نیز بیشتر خواهد بود.
- نوع کالا: برخی از کالاها مانند کالاهای خطرناک یا فاسد شدنی به حق بیمه بالاتری نیاز دارند.
- مسافت حمل و نقل: هر چه مسافت حمل و نقل بیشتر باشد، حق بیمه نیز بیشتر خواهد بود.
- شرکت بیمه: نرخ های شرکت های مختلف بیمه متفاوت است.
- پوشش بیمه: پوشش های بیمه ای مختلفی مانند بیمه حمل و نقل، بیمه بدنه و بیمه مسئولیت وجود دارد که هر یک حق بیمه خاص خود را دارند.
مزایای قوانین اینکوترمز
مزایای این قوانین شامل موارد زیر است:
کاهش ابهامات: استفاده از اینکوترمز در معاملات بین‌المللی باعث کاهش ابهامات و نیاز به تفسیر مجدد شرایط تجاری شده و به طرفین کمک می کند تا وظایف و مسئولیت‌های خود را به طور واضح درک کنند.
زبان مشترک: اینکوترمز به عنوان یک زبان مشترک در معاملات بین‌المللی عمل می کند. این امر به طرفین معامله که از زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلفی هستند کمک می کند تا به طور موثر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
کاهش دعاوی: استفاده از اینکوترمز به کاهش دعاوی بین طرفین معامله کمک می کند. این امر به دلیل شفافیت و وضوحی است که این قوانین در مورد وظایف و مسئولیت های هر طرف ارائه می دهند.
تسهیل تجارت: اینکوترمز تجارت بین المللی را با ساده تر کردن فرآیند مذاکره و انعقاد قراردادها تسهیل می کند.
کاهش هزینه ها: استفاده از اینکوترمز به دلیل کارایی و شفافیتی که این قوانین ارائه می دهند در کاهش هزینه های مربوط به تجارت بین المللی نقش دارد.
علاوه بر این مزایا، قوانین اینکوترمز به طور مداوم توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) به روز می شوند تا با آخرین تحولات در تجارت بین المللی مطابقت داشته باشند.
تغییر در قوانین اینکوترمز
قوانین اینکوترمز 2020 که در اول ژانویه 2020 لازم الاجرا شد، شامل تعدادی تغییر کلیدی نسبت به نسخه قبلی خود یعنی اینکوترمز 2010 بود که عبارتند از:
- اصطلاح جدید DAT به جای اصطلاح قدیمی DAF
- اصطلاح جدید CIF به جای اصطلاح قدیمی CFR
- تغییر در تعهدات تحت اصطلاح FCA
- تغییرات در اصطلاحات مربوط به حمل و نقل دریایی
- تاکید بر امنیت زنجیره تامین
قوانین و اصطلاحات اینکوترمز در حمل عمومی
1. EXWEx Works (EXW) (تحویل در محل کارخانه):
- کمترین تعهد برای فروشنده، بیشترین تعهد برای خریدار
- قیمت پایین، بدون تعهد حمل و نقل و بیمه
2. Free Carrier (FCA) (تحویل به متصدی حمل و نقل):
- کمی بیشتر از EXW، (ساده ترین اصطلاح Incoterms است که فقط تحویل کالا در محل کارخانه را شامل می شود.)
- حمل تا محل تحویل به عهده فروشنده، بیمه و تشریفات به عهده خریدار
3. Carriage Paid to (CPT) (حمل و نقل پرداخت شده تا):
- حمل تا مقصد به عهده و هزینه فروشنده، بیمه پایه به عهده فروشنده
- تشریفات گمرکی به عهده خریدار
4. Carriage and Isurance Paid to (CIP) (حمل و نقل و بیمه پرداخت شده تا):
- مشابه CPT با اضافه شدن بیمه حداقل
- قیمت مشخص، تعهدات کمتر برای خریدار
5. DPU (Delivered at Place Unloaded): (تحویل در محل تخلیه (تعیین شده توسط خریدار)
- شامل تمام تعهدات CPT + تخلیه
- خریدار مسئول تشریفات گمرکی
6. DAP (Delivered At Place): (تحویل در محل (تعیین شده توسط خریدار)
- شامل تمام تعهدات DPU + ترخیص کالا از گمرک
- بدون تعهدات حمل داخلی در مقصد
7. DDP (Delivered Duty Paid): (تحویل در محل با پرداخت حقوق گمرکی)
- شامل تمام تعهدات DAP + حمل داخلی در مقصد
- بیشترین تعهد برای فروشنده، کمترین تعهد برای خریدار
قوانین اینکوترمز در حمل دریایی
خلاصه قوانین اینکوترمز در حمل دریایی:
1. FAS (Free Alongside Ship): کالای کنار کشتی:
- تحویل کالا در کنار کشتی در بندر تعیین شده.
- مسئولیت بارگیری بر عهده خریدار.
- بدون تعهد حمل و نقل و بیمه از سوی فروشنده.
2. FOB (Free On Board): کالای روی عرشه:
- تحویل کالا روی عرشه کشتی در بندر تعیین شده.
- مسئولیت بارگیری و حمل تا روی عرشه بر عهده فروشنده.
- بدون تعهد بیمه از سوی فروشنده.
3. CFR (Cost and Freight): هزینه و کرایه:
- مشابه FOB با اضافه شدن تعهد پرداخت هزینه حمل تا بندر مقصد توسط فروشنده.
- بدون تعهد بیمه از سوی فروشنده.
4. CIF (Cost, Insurance and Freight): هزینه، بیمه و کرایه:
مشابه CFR با اضافه شدن تعهد تهیه بیمه حداقل برای کالا توسط فروشنده.
تعیین هزینه ها بین خریدار و فروشند مطابق با جدول اینکوترمز 2020
تعیین هزینه ها بر اساس جدول اینکوترمز به شرح زیر است:
- EXW: کمترین تعهد برای فروشنده، همه هزینه ها به عهده خریدار.
- FCA: حمل تا محل تحویل به عهده فروشنده، باقی هزینه ها به عهده خریدار.
- CPT: حمل تا مقصد و بیمه پایه به عهده فروشنده، تشریفات گمرکی به عهده خریدار.
- CIP: مشابه CPT با اضافه شدن بیمه حداقل، تشریفات گمرکی به عهده خریدار.
- DPU: مشابه CIP با اضافه شدن تخلیه، تشریفات گمرکی به عهده خریدار.
- DAP: مشابه DPU با اضافه شدن ترخیص کالا از گمرک، بدون تعهدات حمل داخلی در مقصد.
- DDP: همه هزینه ها به عهده فروشنده.
اصطلاحات اینکوترمز مربوط به ریسک در حمل دریایی و آب‌های داخلی
اصطلاحات اینکوترمز به طور کلی به دو دسته گروه C (تحویل در مبدأ) و گروه D (تحویل در مقصد) تقسیم می شوند:
- در گروه C، ریسک و مالکیت کالا از زمانی که در محل کارخانه یا انبار تحویل داده می شود به عهده خریدار است. در گروه D، ریسک و مالکیت کالا تا زمانی که در مقصد نهایی به خریدار تحویل داده شود به عهده فروشنده است.
گروه C (تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه):
- EXW (Ex Works): تحویل در محل کارخانه
- FCA (Free Carrier): تحویل به متصدی حمل و نقل
گروه D (تحویل کالا در مقصد):
- FAS (Free Alongside Ship): کالای کنار کشتی
- FOB (Free On Board): کالای روی عرشه
- CFR (Cost and Freight): هزینه و کرایه
- CIF (Cost, Insurance and Freight): هزینه، بیمه و کرایه
- CPT (Carriage Paid To): حمل و نقل پرداخت شده تا
- CIP (Carriage and Insurance Paid To): حمل و نقل و بیمه پرداخت شده تا
- DPU (Delivered at Place Unloaded): تحویل در محل تخلیه
- DAP (Delivered At Place): تحویل در محل
- DDP (Delivered Duty Paid): تحویل در محل با پرداخت حقوق گمرکی
اینکوترمز براساس مقررات دولتی
بر اساس مقررات دولتی، قوانین اینکوترمز همیشه برای محاسبه عوارض گمرکی معتبر نیست. در برخی کشور ها مانند هند و آفریقای جنوبی، عوارض براساس قوانین داخلی و نه اینکوترمز محاسبه می شود. برای جلوگیری از اختلاف، خریدار و فروشنده باید قبل از معامله از قوانین عوارض گمرکی کشور مقصد آگاهی کامل داشته باشند و شرایط را در قرارداد به طور واضح ذکر کنند.
تفاوت بین incoterms 2010 و incoterms 2020
تفاوت های جزئی شامل:
- اصطلاح DAT به DPU تغییر نام یافته است.
- دو اصطلاح جدید اضافه شده است: DAP و CNI
- قواعد مربوط به FCA، CIF و FOB به روز شده است.
- اصطلاحات مربوط به بیمه روشن تر شده است.
تفاوت های کلی شامل:
- تمرکز بیشتر بر امنیت و مسئولیت حمل و نقل.
- تسهیل استفاده از اینکوترمز برای حمل و نقل های داخلی.
- ایجاد تعادل بیشتر بین تعهدات خریدار و فروشنده.
سوالات متداول
- وضوح: تعهدات دقیق هر طرف را مشخص می کند.
- کاهش اختلافات: از بروز اختلافات بین طرفین معامله جلوگیری می کند.
- تسهیل تجارت: زبان مشترکی را برای تجارت بین المللی فراهم می کند.
در حال حاضر 11 اصطلاح اینکوترمز وجود دارد که به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
گروه C (تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه): EXW، FCA
گروه D (تحویل کالا در مقصد): FAS، FOB، CFR، CIF، CPT، CIP، DPU، DAP، DDP
هر اصطلاح اینکوترمز تعهدات و مسئولیت های خاص خود را برای خریدار و فروشنده در رابطه با حمل و نقل، بیمه و تشریفات گمرکی مشخص کرده و بر هزینه های نهایی تاثیر می گذارد.
آخرین دیدگاه‌ها