کارگو و فریت بار دو مفهوم متفاوت در صنعت حمل و نقل هستند. این دو روش تعاریف، مزایا و معایب خاص خود را دارند. تفاوت کارگو و فریت بار، به نوع و حجم بار و نحوه ارسال آنها مربوط میشود. با توجه به نوع بار، حجم و وزن بار، مسافت مبدا و مقصد و زمان حمل بار، میتوان یکی از این دو روش را برای حمل و نقل کالا استفاده کرد. قبل از هر چیز بهتر است مفاهیم هر کدام از این اصطلاحها را توضیح دهیم.
کارگو چیست؟
کارگو چیست؟ کارگو به معنای محموله است. در صنعت تجارت به هر نوع باری که با کشتی، هواپیما، قطار، کامیون یا وسایل نقلیه دیگر جابهجا میشود، کارگو گفته میشود. این اصطلاح بیشتر در دنیای تجارت بهکار میرود.
تعریف فریت بار
فریت بار به هر نوع باری که ماهیت تجاری نداشته باشد گفته میشود. برای مثال اگر فردی قصد مهاجرت داشته باشد، مقدار باری که بیش از حد مجاز با خود وارد هواپیما میکند، را فریت بار میگویند.
تفاوت کارگو و فریت بار چیست؟
فرق کارگو و فریت بار بیشتر در ماهیت این بارها است. کارگو باری کاملا تجاری است درحالیکه فریت بار به بار مسافری میگویند و هیچ قصد تجاری در آن وجود ندارد. حجم فریت بار هم نسبت به کارگو کمتر است. معمولا فریت بارها با پروازهای مسافربری جابه جا میشوند در حالیکه کارگو با کشتی یا هواپیمای باربری حمل و نقل میشود. در واقع وسیله جابهجایی، دیگر تفاوت کارگو و فریت بار است. جالب این است که تا چند سال پیش، کالایی که با هواپیما جابه جا میشد را کارگو مینامیدند و اگر بار با وسایل نقلیهای مانند کامیون یا قطار از راه زمینی حمل و نقل میشد، فریت بار نامیده میشد. اما حالا این دو اصطلاح کاملا مفاهیم جدید و استانداردی در صنعت تجارت بینالمللی دارند. تفاوت کارگو و فریت بار را میتوان در هزینه این دو، مراحل انجام و تشریفات اداری آنها نیز جستجو کرد.
تفاوت هزینه کارگو و فریت بار
با توجه به تجاری و غیر تجاری بودن کارگو و فریت بار، طبیعی است که هزینه این دو با هم تفاوت داشته باشد. ابتدا بهتر است عوامل موثر بر هزینههای کارگو و فریت بار را بهصورت جداگانه بررسی کنیم. در مورد کارگو عوامل مختلفی بر هزینه تاثیرگذار است. عواملی مانند:
- نوع محموله: پاسخ به این سوال که چرا نوع محموله در هزینه حمل و نقل تاثیر دارد را باید در دلایل متعددی جستجو کرد. برای نمونه شما فکر کنید که قرار است کالاهایی شکستنی را به کشوری دیگر بفرستید. طبیعی است که از بستهبندی و نحوه بارگیری تا تخیله و انبار کردن کالا، باید با تمهیدات ویژهای همراه باشد تا کالای شما آسیب نبیند. همین باعث بالاتر رفتن هزینه کارگو خواهد شد.
- وزن و حجم کالا: عامل مهم دیگر، وزن و حجم کارگو است. هر چقدر حجم و وزن کارگو بیشتر باشد، هزینه حمل و نقل آن هم بیشتر خواهد بود. عواملی مانند بارگیری، تخلیه، اجاره کشتی، بستهبندی، هزینههای گمرکی، بیمه و بسیاری موارد جانبی دیگر، تحت تاثیر وزن و حجم کالا قرار دارد.
- روش حمل کالا: اگر کارگو با کشتی حمل شود یک هزینه دارد و اگر با هواپیما یا کامیون حمل و نقل شود هزینهای متفاوت خواهد داشت. حمل و نقل هوایی عموما پرهزینهتر و حمل و نقل زمینی کمهزینهترین روش جابهجایی کارگو هستند حمل و نقل دریایی معمولا هزینهای بین این دو را دارد.
- فاصله مبدا تا مقصد: هر چقدر فاصله مبدا تا مقصد بیشتر باشد، هزینه کارگو بیشتر خواهد بود.
- زمان تحویل کارگو: اگر مالک کارگو برای رسیدن بار خود عجله داشته باشد، هزینه حمل و نقل بالاتر خواهد رفت.
- بیمه: هزینه بیمه با توجه به نوع کارگو، حجم و شرایط انتقال، تعرفههای مختلفی دارد که هرکدام هزینهای متفاوت خواهند داشت.
فریت بار اما داستان دیگری دارد و هزینههای آن با شرایط دیگری محاسبه میشود. هر شرکت حمل و نقل، قوانین و شرایط خاص خود را برای حمل و نقل فریت بار دارد و تعرفههای خود را با توجه به این شرایط تعیین میکند. عواملی که در هزینه فریت بار موثر هستند شامل:
- فاصله تا مقصد: فاصله مبدا تا مقصد از عوامل تعیین کننده هزینه جابهجایی فریت بار است. برای مثال هزینه ارسال فریت بار به کانادا با هزینه ارسال به اروپا تفاوت زیادی دارد.
- نوع بستهبندی: هر کالایی بستهبندی خاص خودش را میطلبد. اگر بار شکستنی باشد بستهبندی آن با بارهای دیگر متفاوت است. با توجه به نوع بستهبندی و استفاده از محفظهها یا جعبههای مختلف، هزینه متفاوت خواهد بود.
- هزینه بستهبندی: بعضی از شرکتها، بستهبندی فریت بار را خود انجام میدهند و بعضی دیگر بر عهده مسافر میگذارند. اگر شرکت بخواهد بستهبندی را انجام دهد عواملی مانند نوع بسته بندی، دستمزد کارکنان و زمانی که برای بسته بندی لازم است، را در تعرفه هزینه حمل و نقل فریت بار لحاظ میکند. حتی بعضی از شرکتها هزینه تحویل فریت بار در کشور مقصد را هم به صورت جداگانه دریافت میکنند.
- هزینه انبارداری: انبارداری یکی از هزینههای متغییر در برآورد هزینه کلی حمل و نقل فریت بار است. بسیاری از کشورها مانند کانادا، هزینه انبارداری جداگانه از مسافر دریافت میکنند. اما بعضی از فرودگاههای کانادا یا کشورهای دیگر، اگر مدت زمان ماندن فریت بار در انبارهایشان کمتر از حدی باشد، هزینه انبارداری را دریافت نمیکنند.
- بیمه: تقریبا برای ارسال هر نوع باری، نیاز به بیمه است. برای فریت بار هم چه بهصورت هوایی باشد یا دریایی و زمینی، بیمه تعلق خواهد گرفت. تعرفه بیمه با توجه به شرکت حمل و نقل و شرکت بیمه میتواند متفاوت باشد. اما بیمه یکی از مهمترین و لازمترین هزینهها برای حمل و نقل فریت بار است که نباید آنرا حذف کرد.
- پاکسازی فریت بار: بعضی از کشورها مانند استرالیا یا کانادا، قوانین سختگیرانهای برای وارد شدن بار به کشورشان دارند. به همین دلیل شرکتهای حمل و نقل باید تدابیر ویژهای برای پاکسازی و ضدعفونی کردن فریت بار را انجام دهند که هزینهای جداگانه میطلبد.
- وزن و حجم فریت بار: عامل مهم دیگر در تعیین میزان هزینه حمل و نقل فریت بار، وزن بار است. طبیعی است که با بالا رفتن وزن و حجم فریت بار، هزینه انتقال هم بیشتر خواهد شد.
برای فریت بار دریایی، عوامل دیگری هم در تعیین هزینه نقش دارند. برای مثال اگر مقدار بار شما به حدی نباشد که یک کانتینر را پر کند، شما نیاز به بخشی از یک کانتینر دارید. در این صورت هزینه ارسال فریت بار شما کمتر خواهد شد. در واقع میتوانید یک کانتینر را دو یا سه نفر با هم اجاره کرده و هزینه را تقسیم کنید. این هم یک مورد دیگر از تفاوت کارگو و فریت بار است. چون برای ارسال کارگو به چندین کانتینر و گاهی یک کشتی بزرگ نیاز است.
در ارسال فریت بار بهصورت دریایی، زمان یکی از عوامل مهم است. با اینکه از نظر هزینه، ارسال دریایی فریت بار کمهزینهتر است اما زمان رسیدن بار از طریق دریا طولانیتر از هواپیما است. پس اگر برای دریافت بار خود عجله دارید به سراغ ارسال دریایی نروید. فرق کارگو و فریت بار در این قسمت هم مشخص است. چون به دلیل حجم زیاد کارگو، چارهای نیست و مالک کارگو باید این زمان طولانی را در نظر داشته باشد.
تفاوت کارگو و فریت بار در بخش هزینهها به دلایل مختلفی میتواند باشد:
- تجاری و غیر تجاری بودن: تجاری بودن کارگو و غیر تجاری بودن فریت بار اولین دلیل تفاوت کارگو و فریت بار در هزینهها است. تجاری بودن کالا عموما هزینه بیشتری خواهد داشت.
- وزن و حجم بار: اصلیترین فرق کارگو و فریت بار در حجم و وزن بارهاست. طبیعی است که فرستادن چند کانتینر بار با فرستادن فریت باری با حجم نصف کانتینر تفاوت زیادی خواهد داشت.
- بیمه: تعرفههای بیمه در مورد کالاهای تجاری تفاوت زیادی با کالاهای غیرتجاری دارد.
- بستهبندی: تفاوت کارگو و فریت بار در بستهبندی خیلی زیاد نیست اما با توجه به تفاوت مقدار این دو، هزینه بستهبندی کارگو بیشتر خواهد بود. با توجه به اینکه کارگوها عموما از طریق دریایی ارسال میشوند، باید در هنگام بستهبندی، شرایط آب و هوایی را نیز در نظر گرفت.
- مسیر هوایی و دریایی: کارگو عموما توسط کشتی جابهجا میشود. این در حالی است که بیشتر فریت بارها با هواپیما منتقل میشوند. مسیر دریایی هزینه کمتری نسبت به مسیر هوایی دارد.
تفاوت مراحل کارگو و فریت بار
با توجه به تفاوت کارگو و فریت بار در مقدار و حجم، مراحل این دو نیز با هم متفاوت هستند. در ادامه مراحل هرکدام را جداگانه شرح خواهیم داد.
مراحل کارگو
گفتیم که کارگو یک بار تجاری است که بیشتر با کشتی به مقاصد مختلف ارسال میشود. حمل و نقل کارگو مراحل مختلفی دارد که شامل:
- اولین مرحله، پیدا کردن و تماس با یک شرکت ارائه دهنده خدمات کارگو است. اعتبار این شرکت اهمیت زیادی دارد زیرا قرار است سرمایه زیادی در اختیار آنها قرار بگیرد. پس باید به سراغ شرکتهایی رفت که سابقه خوبی دارند.
- در مرحله بعد باید مشخصات کارگو را به شرکت اعلام کرد و درخواست حمل کارگو را نیز ثبت کرد.
- شرکت با در نظر گرفتن نوع و وزن بار، مسافت تا مقصد، بیمه، بارگیری، انبارداری و تمامی مواردی که پیش از این در مورد آنها گفته شد، مجموع هزینهها را به اطلاع مشتری خواهد رساند.
- حالا نوبت به انجام مراحل اداری مربوط به دریافت و حمل کارگو است که شرکت باید آنرا انجام دهد.
- کارگو به شرکت تحویل داده شده و رسید و شماره پیگیری دریافت میشود.
- بارگیری در بندر انجام شده و سپس بار به مقصد راهی میشود.
- مطلع ساختن مالک کارگو از رسیدن بار به مقصد و پایان قرارداد با شرکت.
برای حمل کارگو قراردادی بین طرفین امضا میشود که بر طبق آن، شرکت، سلامت رسیدن کارگو را به مقصد ضمانت خواهد کرد. اگر در طول مسیر بر اثر اتفاقات غیرقابل پیشبینی که از حیطه مسئولیت و اختیار شرکت خارج باشد، رخ بدهد، با توجه به بیمهنامه، شرکت بیمه موظف به جبران خسارت مالک کارگو خواهد بود.
بیشتر بخوانید: کنوانسیون های بین المللی دریایی
مراحل فریت بار
گفتیم که فریت بار، محمولهای غیر تجاری است. مراحل ارسال فریت بار به شرح زیر است:
- تماس با شرکت ارائهدهنده خدمات فریت بار
- اعلام مشخصات فریت بار و مشخص کردن مقصد
- اعلام مجموع هزینهها توسط شرکت
- بستهبندی محموله توسط خود فرد یا شرکت خدمات فریت بار
- انتقال محموله به فرودگاه یا بندر مورد نظر
- تحویل فریت بار به هواپیما یا کشتی
- مطلع ساختن مالک فریت بار از رسیدن بار به مقصد
تفاوت کارگو و فریت بار در بخش مراحل انجام روند کار، بیشتر به دلیل نوع محموله است. طبیعی است که تشریفات اداری و مراحل بارگیری و تخلیه بارهای تجاری با تناژ بالا تفاوت زیادی با مراحل بارگیری و کارهای گمرکی بارهای مسافری و شخصی است. اما به هر حال در بعضی مراحل مانند بیمه، بستهبندی، تضمین سلامت در هنگام بارگیری و تخیله و مواردی شبیه به اینها، شباهتهایی میان این دو وجود دارد. اصلیترین فرق کارگو و فریت بار و مراحل آنها به وسیله نقلیه حمل آنها مربوط است. عموما کارگو به وسیله کشتی و فریت بار با هواپیما حمل و نقل میشوند.
سوالات متداول
ارسال کالاهایی که برای هواپیما، خدمه و مسافران ایجاد خطر کند به صورت فریت بار ممنوع است. کالاهایی که خطر انفجار یا آتش سوزی داشته باشند، کالاهای عفونی و سمی، کالاهای حاوی مواد رادیو اکتیو و هر نوع کالایی که در لیست محمولههای خطرناک باشند را نمیتوان به عنوان فریت بار با هواپیما جابهجا کرد.
تمامی لوازم منزل، انواع مختلف فرش، تابلوهای نقاشی، ظروف مختلف، سازهای موسیقی مانند پیانو و تمامی لوازم شخصی را میتوان بهصورت فریت بار مسافری ارسال کرد.
خیر. هیچ محدودیتی برای ارسال کالا به لحاظ وزنی وجود ندارد. شرکت ارسال فریت بار، از قبل با توجه به ظرفیت هواپیما برای ارسال هماهنگیهای لازم را انجام خواهد داد.
بله. بسیاری از کشورها مانند کانادا و بهخصوص استرالیا، منع زیادی برای ورود کالاهای مختلف به کشورشان دارند. ارسال این فریت بارها به این کشورها ممنوع خواهد بود. لیست این اقلام را میتوان از شرکت ارائه دهنده خدمات فریت بار دریافت کرد.
هر شرکت با توجه به سیاستهای خود، نوع مشخصی از سرویسها و خدمات را به مشتریان خود عرضه میکند. مجموع هزینهها با توجه به این سرویسها متفاوت خواهد بود.
بله. یا خود مسافر یا یکی از اقوام درجه یک او باید در هنگام انجام مراحل ارسال حضور داشته باشند.
آخرین دیدگاهها